Premier Mark Rutte bestrijdt de suggestie dat het ministerie van Defensie in 2015 bewust heeft verzwegen dat er mogelijk burgerdoden waren gevallen bij de aanval op Hawija om op die manier de verlenging van de IS-missie in Irak niet te dwarsbomen. "Er is geen sprake van doofpot", zei de minister-president woensdagavond tijdens een debat in de Tweede Kamer.
Volgens Rutte was het voor de besluitvorming om de missie te verlengen "niet relevant" dat er burgerslachtoffers waren gevallen, omdat er rekening werd gehouden met het risico op burgerslachtoffers. Bovendien, zo stelt Rutte, is het nooit duidelijk geworden hoeveel doden er officieel zijn gevallen.
GroenLinks en Forum voor Democratie vermoeden dat er moedwillig informatie is achtergehouden om ervoor te zorgen dat een verlenging van de IS-missie zou doorgaan. "Was het verlengen van de missie belangrijker dan het delen van de waarheid?" vroeg Jesse Klaver (GroenLinks). Thierry Baudet (FVD): "Dit debat gaat niet meer alleen over de burgerdoden, maar over de betrouwbaarheid van deze premier en deze regering."
De twee partijleiders wezen op de informatie over mogelijke burgerslachtoffers als gevolg van Nederlandse bombardementen die het ministerie van Defensie begin juni 2015 al had, maar verzweeg dat voor de Kamer.
Niet lang daarna kondigde het kabinet aan de IS-missie te verlengen en schreef het in een brief aan de Kamer dat Nederland voor zover bekend niet betrokken is geweest bij luchtaanvallen waar burgerslachtoffers zijn gevallen.
In een debat op 30 juni van dat jaar sprak de Kamer over de verlenging van de missie, maar zonder alle informatie.
Baudet ziet motief voor verzwijgen
Volgens Baudet doet het kabinet alsof het om "een slordigheid gaat", maar hij vermoedt kwade opzet. De FVD-leider ziet "een motief" om de informatie achter te houden en dat is dat het voor het kabinet heel moeilijk zou worden om instemming van de Kamer te krijgen voor de verlenging van de missie als bekend werd dat Nederlandse bommen "een hele woonwijk hebben weggevaagd".
Klaver denkt er, in andere bewoordingen, hetzelfde over. "Het heeft er alle schijn van dat doorgaan missie zo belangrijk was, dat cruciale informatie is achtergehouden", aldus de GroenLinks-leider.
Hij wil alle documenten inzien die geleid hebben tot het kabinetsbesluit om de missie te verlengen. Dat moet ook duidelijk maken wat premier Rutte precies wist en wanneer hij precies op de hoogte is gesteld van het aantal burgerdoden.
Baudet sluit zich bij die oproep aan. "De Kamer moet staan voor eigen relevantie in de rechtsstaat. Wij moeten afdwingen dat we serieus worden genomen."
Rutte: 'Kans op burgerslachtoffers altijd aanwezig'
Volgens Rutte gaat het om een fout in een Kamerbrief. In de brief wordt gemeld dat er voor zover bekend geen burgerslachtoffers zijn gevallen, maar het beleid was dat het kabinet geen mededelingen zou doen over de missies.
Voor de besluitvorming in de ministerraad is het volgens de premier niet relevant geweest om te weten of er burgerslachtoffers zijn gevallen, omdat het risico daarop bekend was.
Maar wat Klaver betreft is dát niet relevant. "Het gaat erom dat de ministerraad een besluit heeft genomen zonder alle relevante informatie."
Bijleveld overleefde eerder motie van wantrouwen
De Kamer debatteert voor de tweede keer in korte tijd met minister Ank Bijleveld (Defensie) over de burgerdoden bij de Nederlandse luchtaanval op de Iraakse stad Hawija. Twee weken geleden overleefde Bijleveld ternauwernood een motie van wantrouwen nadat zij moest toegeven dat de Tweede Kamer in 2015 verkeerd is geïnformeerd over de Nederlandse betrokkenheid bij burgerdoden in Irak.
Bijleveld voegde daaraan toe dat dat het ministerie van Buitenlandse Zaken en van Algemene Zaken, het ministerie van premier Rutte, in 2015 op de hoogte zijn gesteld. Maar daar staat de premier helemaal niets van bij.
Uit de Kamerbrief van afgelopen maandag blijkt dat Hennis in 2015 de toenmalig minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders, mondeling heeft geïnformeerd over Hawija en dat ze de premier "vermoedelijk" over dit onderwerp heeft gesproken. De toon van haar boodschap zou "niet alarmerend" zijn geweest. Premier Rutte zegt zich dat gesprek niet te kunnen herinneren, maar sluit ook niet uit dat het wel heeft plaatsgevonden.
Meerdere partijen geloven niet de premier niets meer kan herinneren. PVV-leider Geert Wilders: "Wij moeten geloven dat zijn geheugen haperde? Denkt premier Rutte dat we gek zijn?"
Comments
Post a Comment